Zavod za zaštitu prirode Srbije realizovao je protekle godine terenska istraživanja područja Velikog Rzava u cilju valorizacije prostora i zaštite. Reka Veliki Rzav nastaje u Močiocima u zapadnom podnožju planine Mučanj (1536 m), istočno od planine Murtenice i južno od Javora. Formiraju je Presečka reka koja izvire na obroncima planine Čemernice i Jamčica u selu Močiocima. Ukupna dužina reke do ušća u Moravicu u Arilju iznosi 66,6 km. Dolina Velikog Rzava je klisurasto – kanjonska (izraziti kanjonski delovi su u oblasti Okruglice, Visoke ili na na potezu od Radoševa do Kruščice), a odlikuje se i manjim meandrima i laktastim skretanjima. Veće leve pritoke su Mala reka, Bela reka, Katušnica, Ljubišnica, Prištavica itd. dok su desne malobrojne od kojih se izdvaja Mali Rzav. Osim fluvijalnog reljefa, sreću se i oblici kraškog reljefa, a zanimljivo je da se u samoj dolini nalazi i izvor termalne vode banje Visoko. U neposrednoj blizini je i Banja Roge.
Prostor oko reke Veliki Rzav obuhvata klisuru sa njenim zaleđem i predstavlja morfološku celinu koja čini mozaik različitih staništa. Geografski položaj, geološka podloga, geomorfološke i klimatske karakteristike učinile su da se ovaj prostor, kao deo očuvane prirode, odlikuje specifičnim biljnim i životinjskim vrstama. U vegetacijskom smislu prostor pripada planinskom pojasu. Na širem prostoru oko reke Veliki Rzav javlja se šumska vegetacija sa aluvijalno-hidrofilnim tipovima šuma, kitnjakovo-grabovim, bukovim i frigofilnim četinarskim šumama.
Na osnovu rezultata obavljenih istraživanja određena je preliminarna granica prirodnog dobra i preliminarne granice režima u kategoriji Specijalni rezervat prirode. Buduće zaštićeno područje Specijalni rezervat prirode „Veliki Rzav“ prostiraće se na teritoriji pet opština: Arilje, Ivanjica, Požega, Čajetina, Nova Varoš i Užice. Završetak studije zaštite Specijalni rezervat prirode „Veliki Rzav“ planira se za ovu godinu.
Izvor: Zavod za zaštitu prirode
