Ovu planinu neće snaći sudbina nekih posećenijih srpskih planina, koje su doživele graditeljski bum i prenaglašenu urbanizaciju ,betonske višespratnice, usled čega su na njima prirodne lepote potisnute u drugi plan
Planina Tara nije područje izražene gradnje objekata (ima ograničenja zbog prostora nacionalnog parka, vojne ustanove, crkvenih poseda), ali se na toj planinskoj lepotici, s obzirom na razvoj turizma, ukazuje potreba za graditeljskim redom. U urbanističkoj službi opštine Bajina Bašta, nadležnoj za Taru, doznali smo da su na snazi nova pravila za izgradnju objekata na ovoj planini sa precizno utvrđenim pojedinostima.
Naime, Vlada Srbije je početkom proleća, na predlog ministarstva nadležnog za prostorno planiranje, usvojila novi Prostorni plan područja posebne namene Nacionalnog parka Tara. Da bi se napravio presek stanja u toj oblasti i uvela strožija kontrola projektne dokumentacije i izgradnje objekata na području nacionalnog parka.
Po rečima dipl.inž. arh. Miloša Jelisavčića iz Odeljenja za poslove urbanizma, građevinarstva i imovinsko-pravne poslove opštine Bajina Bašta, tokom izrade pomenutog plana preovladala je težnja da se u pravilima gradnje akcenat stavi na tradicionalno graditeljsko nasleđe ovog prostora, uz obaveznu upotrebu prirodnih materijala.
– Recimo, novina je da se na objektima ne dozvoljava potpuno malterisanje fasade, njen malterisani deo može biti samo 50 odsto ukupne površine, dok ostatak mora biti drvo ili kamen. Uslov je, takođe, bela boja ili svetli tonovi pastelnih nijansi na malterisanim delovima, kao i isti ton ukoliko se grade grupacije objekata – navodi Jelisavčić.
Podrobnije o svemu može se naći u tekstu pomenutog plana, gde uz ostalo piše da se ”arhitektonska obrada stambenih, vikend, pomoćnih i ekonomskih objekata mora prilagoditi neposrednom ambijentu”.
– U skladu sa klimatskim uslovima i tradicijom ovog područja, za vikend objekte obavezna je primena pre svega kamena, drveta, kosi krov i pokrivač od šindre, crepa ili imitacije šindre, čime će se očuvati ambijentalne vrednosti područja i formirati jedinstveni karakter prostora, odnosno “duh mesta”. Delovi zgrade, njen strukturni oblik i izgled (prozori, strehe, dimnjaci, tremovi) trebalo bi da budu u duhu dinarske brvnare ”osaćanke” koja je na ovom području dala svoj doprinos narodnoj arhitekturi i graditeljskom nasleđu… Кrovovi su zbog klimatskih uslova kosi (nagiba 45-60 stepeni), strehe imaju blaži nagib od krovova – navodi se, pored ostalog, u dokumentu i zaključuje da prostorni plan predstavlja planski osnov za zaštitu, korišćenje i uređenje NP ”Tara”, kao i održivi razvoj resursa i naselja na planskom području. Zarad osmišljenog razvoja turističkih i ugostiteljskih sadržaja, unapređenja infrastrukture i komunalne opremljenosti, kvaliteta života lokalnog stanovništva, korišćenja prirodnih resursa u skladu sa režimima zaštite…
Stoga su u Bajinoj Bašti uvereni da planinu Taru neće snaći sudbina nekih posećenijih srpskih planina, koje su doživele pravi graditeljski bum i prenaglašenu urbanizaciju (betonske višespratnice i slična zdanja) usled čega su na njima prirodne lepote delom potisnute u drugi plan.
Izvor: Politika, Branko Pejović
