Reka Lim i Potpećko jezero kod Priboja, kao i Višegradsko jezero, ovih dana doživljavaju pravu ekološku katastrofu. Plutajuća deponija na Potpećkom i Višegradskom jezeru kod hidroelektrana predstavljaju strašnu sliku nemara građana iz tri države Srbije, Crne Gore i BiH, ali i samih tih država i opština koje i posle niza sastanaka njihovih predstavnika ne mogu da nađu rešenje dugogodišnjeg problema. Trenutno se na Višegradskom jezeru nalazi oko 4.000 tona otpada, dok su Lim i obale te reke već godinama ugrožene sa plutajućim otpadom koji stiže iz gornjeg toka Lima, sve od izvora u Crnoj Gori. Na toj maršruti otpad i smeće Lim „pokupi“ sa nekoliko nesanitarnih ili divljih deponija.
Meštani Priboja, naročito oni koji vole prirodu i ribolov, pokušavaju da skrenu pažnju na ovaj problem i koliko-toliko da utiču da se on reši. Tako je i Dejan Živković osnova FB stranicu Ribolov na Limu i dobro je upoznat sa problemom zagađenja reke Lim.
– Još krajem decembra Lim je naglo narastao i samim tim doneo više otpada. Najkritičnije je bilo 31. decembra kada se na samoj brani formirala ogromna količina plutajućeg otpada. Uglavnom svi smatraju da je najveći deo otpada došao sa deponije “Stanjevine” u Prijepolju, koja je nedavno zatvorena. Već je nasut zemljani nasip na toj deponije, ali moguće da je nadolaskom Lima i pokupljen jedan deo otpada. Međutim, veći problem su divlje deponije iznad Priboja, kod Brodareva, Župe i Zaluga, kao i sa pet opština iz Crne Gore, gde postoje sanitarne deponije na obali Lima na kojima se odlaže otpad – kaže Živković.
On kaže da prema proceni godišnje do Priboja Limom stigne oko 40.000 m3 smeća, od kojih 40 posto potone, oko 5 posto ostane na obalama, a ostatak nastavi put Lima.
– U reci Lim ima mladice i druge ribe, koje treba očuvati. Ima nas dosta koji ćemo učiniti sve da nastavimo borbu za čistiji Lim, a u planu nam je da osnujemo naše udruženje i da vršimo edukaciju mladih – kaže Živković.
Na njegovoj stranici FB grupe ima i objavljenih fotografija dobijenih od prijetalje, a na kojima su prave scene iz horor filmova. Na fotografijama iz novembra prošle godine u mestu Strojtanica kod Bijelog Polja na obali Lima zabeleženi su bačeni limeni Covid sanduci.
Na nekim fotografijama nastale u Mokronozima na bosanskoj strani reke na samoj obali je prava divlja deponija. Tu je, po objašnjenju, po dogovoru dve opštine i međunarodnom saradnjom postavljen kontejner za odlaganje otpada. Kada je ugovor istekao, sklonjen je kontejner, a građani su nastavili da tu odlažu otpad.
U PRIBOJU SE BORE PROTIV EKO KATASTROFE
U opštini Priboj svesni su problema plutajućeg otpada i već preduzimaju određene mere.
– Sve ovo ruži bajkovitu sliku pribojske sve atraktivnije turističke destinacije – izletišta na Potpećkom jezeru, gde je pri kraju izgradnja jedinstvenog Ribarskog naselja sa 13 bungalova i 26 ležajeva, restoranom, autokampom, parkovskim mobilijarom i ostalom potrebnom komunalnom infrastrukturom. Otuda opština Priboj i polaže dosta nade u ovaj turistički dragulj, što za sada u ozbiljnoj meri ometa plutajući otpad iz gornjeg toka Lima. Otpad koji pluta Limom i zagađuje njegov tok kroz Priboj i dalje do Drine, kao i priobalje reke, nijedan gram, nijedan procenat nije sa teritorije naše opštine – kaže predsednik opštine Priboj Lazar Rvović i dodaje da se odlaganje komunalnog otpada iz njihove sredine uredno odlaže na deponiju „Duboki potok“, odakle smeće fizički, nakon izgrađenih barijera, ne može da dođe do reke Lim.
Prema njegovim rečima opština Priboj je zajedno sa Novom Varoši i Prijepoljem, a uz prvi put sveopštu podršku Ministarstva zaštite životne sredine Vlade Srbije, započela ekološki plan „Lim bez divljih deponija i smeća“.
– Cil je da se komunalni otpad ove tri opštine, izgradnjom transfer stanice sa reciklažnim dvorištem na lokaciji „Banjica“, transportuje u regionalnu deponiju „Duboko“ koja se nalazi na teritoriji grada Užica. Već je obezbeđeno 160 miliona dinara za izgradnju transfer stanice, kao i 96 miliona dinara za proširenje deponije „Duboko“ – kaže Rvović, što samo potvrđuje čvrstu nameru Ministarstva za zaštitu životne sredine odnosno države da konkretno i trajno reši ovoj dugogogodišnji problem.
Realizacija započetog projekta treba da bude gotova za otprilike godinu dana. Kada krene odvoženje smeća u deponiju „Duboko“ biće zatvorena i deponija “Duboki potok”, baš kao i deponija „Stanjevine“ čija prva faza saniranja i podrazumeva izgradnju zaštitne barijere na desnoj obali Lima, kako smeće ne bi više odlazilo u reku.
– Vode se i međudržavni razgovori sa kolegama iz Crne Gore oko zaštite reke Lim od smeća, jer ovo mora biti zajednička akcija i nema efekta ako se sve uredi u toku Lima kroz Srbiju, ako se slične mere ne preduzmu i u susednoj državi – dodao je Rvović.
U loklanoj samourpavi očekuju i konkretnije poteze i „Srbija voda“, koje gazduju i ovom rekom, kao i od EPS-a, s obzirom da ogromne količine plutajućeg otpada prave i dosta problema funkcionisanju HE „Potpeć“ HE „Višegrad“.
U lokalnoj samoupravi su mišljenja da su ove institucije, pogotovu EPS, trebali da već izgrade Eko mreže, odnosno plutajuće barijere za zaustavljanje i prikupljanje plutajućeg otpada, da se samo ne oslanjaju na nevladin sector.
– Tokom prošle godine započela je relaizacija projekta UG „Jastreb“ na postavljanju Eko plutajuće barijere udaljenoj 1,5 kilometar od Ribarskog naselja, čije bi postavljanje prikupljalo plutajući otpad, a potom otpad transportovao na deponiju – rekao je Rvović.
Opština je već u svom delu tog projekta uradila pristupni put, a potrebno je u drugoj fazi da se dovede elektro mreža do prilazne platforme na Limu, zatim postave boksevi za razdvajanje otpada i njegovo recikliranje. Planirana je i nabavka specijalnog vozila za odvoz otpada tzv.”grajfer”, koji bi i vadio prikupljeni otpad iz Lima, a Eko plutajuća barijera kompletirala bi se i sa adekvatnim pontonom. Ovaj projekat koji bi trebalo da finansira Ministarstvo za zaštitu životne sredine vredan je 130.000 evra.
Autor: LZS, foto: privatne arhiva
Poštovani čitaoci, iako smo sajt posvećeni turizmu, na ovako nešto ne možemo da ostanemo nemi. Ekologija je jako bitna za razvoj turizma. Zato ne dozvolimo da nam se ovako nešto više desi.
