Smešteno između reka Velikog Rzava i Prištavice, puno mirisnog cveća i voćnjaka, udaljeno od Užica samo 17 km preko Ljubanja ili 24 km preko Bele Zemlje nalazi se selo Ravni. Atraktivnost sela je kanjon Velikog Rzava-Klašnja sa dubinom od 100 m, a najviše brdo sela je Bjelovac na 952 metra nadmorske visine.
Ime Ravni se najranije pominje u turskim defterima iz 1476. godine. Danas je to selo koje ima velike potencijale za razvoj turizma, naročito kada je prvi komšija selo Sirogojno, na samo 5 km, poznato po razvoju seoskog turizma, a od centra Zlatibora je udaljeno 26 km.
Za one turiste koji vole mir i tišinu, selo Ravni su raj. Lepe planinske kuće sa cvetnim dvorištima, potoci sa bistrom vodom, ljubazni domaćini, kao i izvrsna kuhinja, privuće svakog turistu kome je zaista potreban pravi odmor, šetnja, ali i uživanje i rashlađenje u Velikom Rzavu i Prištavici.
– Imamo domaćinstva koja se bave seoskim turizmom, ali nedovoljno. Neko gostu izdaje ceo objekat, po principu “ključ u ruke”, drugi su sve vreme na raspolaganju turistima, kome ugađaju hranom i svim drugim sadržajima. Tu su Kostići, Ojdanići, ima vikendica Ravni i još nekoliko. Mislim da taj seoski turizam u našem selu nije baš najbolje izreklamiran. Mi zaista imamo šta da pružimo – kaže Jovanović iz ovog sela.
A da perspektive ima o tome je govorila Dragica Ojadnić. Ovo seosko domaćinstvo sa velikim uspehom ide ka svom cilju.
– Gazdinstvo se bavi, tako reći svaštarenjem – proizvodnjom voća povrća i uzgojem domaćih životinja, a odnedavno i agroturizmom. Sve što proizvedemo ponudimo gostima da konzumiraju, uz šetnju po predivnoj, Bogom danoj prirodi. Proizvodi su većinom organski, nastali za nas, na tradicionalan način. Samo se viškovi prodaju i to nije neka značajna količina, jer nam je na prvom mestu zdravlje nas, naših prijatelja, turista i kupaca – izjavila je Dragica.
Ovo domaćinstvo gaji koze, ovce, ima svoje vrtove… Za turiste preporučuje, pored dobre domaće kuhinje, šetnje stazama pored Rzava i dvosatne šetnje kroz šume uz cvrkute ptica. Branje lekovitog bilja i čajevi su poseban užitak.
Reke Veliki Rzav i Prištavica
Koliki je značaj reke Veliki Rzav govori i podatak da je Zavod za zaštitu prirode tokom 2020. godine uradio terenska istraživanja i odredio preliminarne granice zaštićenog područja, a u planu je izrada studije zaštite u toku 2021. godine. Buduće zaštićeno područje Specijalni rezervat prirode „Veliki Rzav“ prostiraće se na teritoriji pet opština: Arilje, Ivanjica, Požega, Čajetina, Nova Varoš i Užice. To je jedna izuzetno atraktivna reka, izuzetno bistre, čiste i pitke vode. Gotovo celim svojim tokom Veliki Rzav je divlja reka koja prolazi kroz teritorije pomenutih opština. Dug je 62 km, a veće pritoke su mu Mali Rzav, Ljubišnica, Katušnica i Prištavica. Bogat je pastrmkom, pa nije ni čudo što privlači veliki broj ribolovaca, naročito mušičara.
Reka Prištavica je takođe pravi biser. Na obalama Prištavice su dve vodenice potočare, a na njoj se nalazi i jedan veliki ribnjak pastrmke.
Međutim, obe reke su u opasnosti zbog ucevljenja i pravljenja mini hidroelektrana.
Poznate ličnosti
Ljudi iz Ravni se pored bogate voćarske proizvodnje, ponose što je selo dalo pet generala. Od njih pet tri su bili načelnici generalštaba. U Ravanjskom polju se nalazi spomenik vojvodi Mihailu Radoviću, knez i vojvoda Zlatiborski, jedan od organizatora Prvog srpskog ustanka u knežini Rujno. U ovom selu je i kuća Prote Smiljanića. U Ravnima se nalazi arheološko nalazište Kastel na lokalitetu Glavica, na kojoj su otkriveni ostatci manjeg srednjovekovnog utvrđenja i nekropole.
Centar mesne zajednice se nalazi u zaseoku Kodiševica, gde je i osmogodišnja osnovna škola “Đura Jakšić”, osnovana 1899. godine.
Manifestacija
Onim čime su posebno ponose Ravanjci je i očuvanje folklora. U ovom selu su održava manifestacija “Susret amaterskih grupa”. Jedan od osnivača Dobrivoje Borčić govorio da amaterski folklorni ansambli u seoskim sredinama bili su za njihove članove iskorak iz svakdnevice i spoznaja bogatog kulturnog nasleđa u svetu igre koju je posedovala svaka ta sredina. Izvorna folklorna grupa Ravni osnovana je 1972. godine. Sačinjavali su je prosvetni radnici, trgovci, ugostitelji i poljoprivrednici. Više bračnih parova, braća, sestare, roditelji i deca bili su članovi ovegrupe. Inicijator osnivanja, a i rukovodilac grupe bila je Stanka Cicvarić, zaposlena u ogranku biblioteke u Ravnima. Folklornagrupa je radila pod stručnim rukovodstvom dr Rada Poznanovića. Muzička pratnja bio je orkestar Milovana Babića. Posle nekoliko godina, kada je Stanka otišla u Užice, Borčić je preuzeo rukovodstvo.
– Od samog početka grupa je bila orijentisana na izvorne narodne vrednosti, stare igre i arhaične pesme i svirke. Sve to na pozornici je predstavljano na originalan način, uz brižljivo odabranu narodnu nošnju, izvučenu iz starih sanduka, sa originalnim nakitima. Najpre se krenulo sa igrama da bi kasnije program grupe bio proširen sa pevanjem „iz vika“ i „na bas“ i svirkom orkestra paljkara – govorio je Borčić.
Ova grupa je prestala sa radom krajem osamdesetih godina prošlog veka, ali su u školi nastavili da se neguje ova tradicija. A o manifestaciji koja i danas traje Borčić je govorio.
– Susreti amaterskih grupa u Ravnima su proizvod aktivnosti Izvorne folklorne grupe. Nastali su 1973. godine, prvo kao opštinska smotra, da bi 1978. godine prerasli u regionalni status. Imali su za cilj da se neguje, istražuje i prezentira narodno stvaralaštvo užičkog kraja. Učešće na njima dobro su prihvatile sve opštine Zlatiborskog okruga preko čijih institucija kulture je obezbeđivano i učešće njihovih amatera.
Kao prateći program organizovana su savetovanja na temu sela i kulture u njima i redovno priređivane izložbe slika poznatih likovnih umetnika.
Ove godine je održana 40. smotra, na kojoj je učestvovalo 17 muških i ženskih pevačkih grupa, samostalnih izvođača i KUD-ova, preko 100 ulesnika. Susreti se organizuju pod pokroviteljstvom grada Užica a organizatori su Gradski kulturni centar, Osnovna škola “Đura Jakšić” i Mesna zajednica Ravni. Ova manifestacija okupi i veliki broj posetilaca i turista.
Autor: LZS, naslovna foto: PD Rujno
Zahvaljujemo se na saradnji PD Rujno i sagovrnicima na saradnji.
Tekst je deo medijskog projekta “Užička sela imaju potencijala za razvoj seoskog turizma” koji je sufinansiran od Grada Užica. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
