U rasadniku ,,Lug“ u Bajinoj Bašti postavljen je novi staklenik sa kapacitetom proizvodnje od 20.000 komada sadnica četinara: Pančićeve omorike, jele i smrče.
Staklenik je okvirno spoljne dimenzije 21×4,3 m. Sastoji se od kontejnera sa ćelijama 4,5×4,5 m, postavljenim na radne stolove sa grejanjem i obezbeđenim sistemom za orošavanje. Staklenik je izgrađen od čelične konstrukcije sa odgovarajućom pokrivkom i obezbeđenim ventilacionim otvorima, odnosno sistemima za bočno provetravanje, kao i sistemom za zalivanje – orošavanje.
Zbog samog očuvanja genofonda i osobenosti i značaja Pančićeve omorike kao pionirske vrste, koja ima sposobnost naseljavanja i obnavljanja narušenih staništa i vrste koja po svojim biološkim i ekološkim osobinama ima preduslove za široku upotrebu u ozelenjavanju površina u urbanim sredinama (otpornost na izduvne gasove, dim i prašinu), neophodno je iz više razloga primenjivati kontejnersku proizvodnju sadnica. Primenom kontejnerske proizvodnje sadnica, koja obezbeđuje prijem većeg broja jedinki iz kilograma (veoma skupog) semena, postiže se veća rentabilnost same proizvodnje.
– Ovakve sadnice imaju prednost u odnosu na klasične sadnice, jer je kraći proizvodni ciklus, bolji prijem i lakša adaptacija na stanište, jer već imaju busen. Proizvodnju je moguće organizovati u zatvorenom prostoru, što daje veći potencijal za izbegavanje suše, pa je i pošumljavanje sa takvim sadnicama lakše – ističe Nebojša Mitrović, šef Službe za zaštitu i gajenje šuma u JP ,,Nacionalni park Tara“.
Neke od osnovnih prednosti kontejnerskih sadnica su:
– Veći procenat preživljavanja, jer se iz kilograma semena dobija veći broj sadnica.
– Osetljivost na poleganje ponika – fusarium je isključena zbog niske PH vrednosti supstrata koji se koristi za proizvodnju.
– Proizvodnju je moguće organizovati u zatvorenom prostoru (staklenicima), gde su kontrolisani uslovi za uzgoj sadnica na odgovarajućoj podlozi;
– Proizvedene sadnice imaju niži odnos izdanaka i korena i veći potencijal rasta korena, što daje veći potencijal za izbegavanje suše, nakon pošumljavanja na terenu (prevazilazi stres pri sadnji);
– Sadnice bez korena se obično proizvode od jedne do četiri sezone rasta, bilo da se gaje u kontinuitetu u jednoj leji ili se prebace u drugu leju, obično sa manjom gustinom, da se omogući dodatni razvoj sadnica. Кontejnerske sadnice se obično uzgajaju jednu do tri godine, u zavisnosti od tipa kontejnera koji se razlikuju po zapremini i gustini;
– U staklenicima se može organizovati proizvodnja tokom cele godine;
– Celokupan proces proizvodnje se može mehanizovati, pa i automatizovati;
– Troškovi proizvodnje po sadnici su niži.
Izvor: NP Tara
